 |
 |
EksploratorzyForum Zbuntowanych Poszukiwaczy |
|
Autor |
Wiadomość |
Heniek
|
Napisane: 14 sie 2009, o 10:47 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 31 maja 2009, o 22:36 Posty: 6552 Lokalizacja: Chorzów/Hajduki Pochwały: 1
Imię: Henryk.
|
http://www.zyciebytomskie.pl/artykul.ph ... 6&glowny=0Tajemniczy ogród śmierci Spacer po cmentarzu żydowskim. Ze wszystkich bytomskich cmentarzy ten wydaje się najbardziej tajemniczy. Pewnie dlatego, że nie jest dostępny do swobodnego zwiedzania, a wieść gminna niesie o dwóch olbrzymich psach spuszczanych przez dozorców wolno, by odstraszały intruzów. Równocześnie cmentarz żydowski przy ul. Piekarskiej to najlepiej zachowana w Bytomiu nekropolia pod względem nienaruszenia „tkanki” historycznej. Tam czas jakby stanął w miejscu. Wśród wielu osobliwości naszego miasta mało kto zwraca uwagę, iż mamy swoją własną „dzielnicę za Styksem” – dawne przedmieście piekarskie. Trudno mi wskazać większe nagromadzenie cmentarzy w jednej okolicy; być może jest to nawet europejski rekord, podobnie jak kursująca po ulicy Piekarskiej najkrótsza linia tramwajowa na naszym kontynencie. Wymieńmy: cztery cmentarze katolickie (Mater Dolorosa I i II, oraz przy ul. Powstańców Śląskich i Kraszewskiego), a ponadto cztery kolejne: cmentarz żydowski, ewangelicki, komunalny i jeszcze znajdujący się w granicach tego ostatniego – cmentarz wojenny żołnierzy sowieckich. Tylko na jednym cała substancja materialna przetrwała w takim wymiarze liczonym w setkach historycznych nagrobków (najstarsza macewa pochodzi z roku 1868) – na cmentarzu żydowskim; notabene jednym z zaledwie trzech czynnych cmentarzy żydowskich w województwie śląskim. Stary kirkut znajdował się w Bytomiu przy dzisiejszej ul. Piastów Bytomskich – dziś to miejsce znaczy jedynie tablica pamiątkowa umieszczona na ścianie jednego z budynków. Jeszcze w końcu lat 50. minionego wieku dzieci okolicznych z kamienic wychodząc na podwórku bawiły się w krajobrazie śmierci – wśród resztek nagrobków i macew. W latach 60. wieziono je na cmentarz komunalny, a teren starego kirkutu zrównano. Tak umierają cmentarze, pozostają może jedynie cienie. Na starym cmentarzu ostatni pochówek odbył się w 1897 roku, na nowym przy ul. Piekarskiej grzebanie zmarłych rozpoczęto się 1868 roku. Do dziś zachowało się tam około (autorzy różnych opracowań podają inne liczby) 800-1200 historycznych nagrobków – nawiązujących do tradycyjnej macewy, a także tych w formie obelisku oraz okazałych grobowców o formach wywiedzionych z klasycyzmu i modernizmu, co stanowi świadectwo kulturowej asymilacji bytomskich Żydów. Wykonane z piaskowca i – w większej części – z granitu, oplecione bluszczem zielonym nawet w zimie. Prawie na każdym znajdują się litery TNCBH. Ten hebrajski skrót słów zaczerpniętych z Pierwszej Księgi Samuela oznacza: Niech dusza jego spleciona będzie węzełkiem życia. Tutaj znajdują się grobowce rodzinne znanych niegdyś bytomskich rodów: Friedländerów, Lőwich, Rosenthalów, Proskauerów – przemysłowców, rzemieślników i kupców, obywateli Bytomia. Jest też grób zasłużonego rabina Maxa Kopfsteina – autora dziejów bytomskiej diaspory żydowskiej. W 1991 roku ocalałe macewy ze starego kirkutu przy dzisiejszej ulicy Piastów Bytomskich przewieziono z cmentarza komunalnego do magazynów Muzeum Górnośląskiego. Z ich szczątków, z rozbitych tablic architekt Marek Miodoński z rzeźbiarzem Stanisławem Pietrusą wykonali na cmentarzu żydowskim swoiste lapidarium – „Ścianę pamięci” usytuowaną pod murem nekropolii od strony ul. Prusa. Przynajmniej kamienie powróciły na kirkut – może wraz z nimi przywędrowały tu również duchy? Dzisiaj na cmentarzu żydowskim wciąż odbywają się pochówki, jednak ta nekropolia to przede wszystkim królestwo – a także świadectwo – historii. Historii, która zakończona, a właściwie przerwana została w sposób dramatyczny i tragiczny – bytomską synagogę w stylu mauretańskim strawiły płomienie w czasie „nocy kryształowej”, zaś rzesza bytomskim Żydów trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Auschwitz. Tutaj pozostał tajemniczy ogród śmierci za wysokim murem, w środku miasta, wśród mieszkalnych kamienic. Kogo interesuje historia Bytomia – musi tam się wybrać; wejście na cmentarz i zwiedzenie go jest utrudnione, ale nie niemożliwe. Załącznik:
1.JPG [ 238.63 KiB | Przeglądane 820 razy ]
Załącznik:
2.JPG [ 245.54 KiB | Przeglądane 820 razy ]
Załącznik:
3.JPG [ 240.86 KiB | Przeglądane 820 razy ]
Załącznik:
4.JPG [ 232.07 KiB | Przeglądane 820 razy ]
Załącznik:
5.JPG [ 253.49 KiB | Przeglądane 820 razy ]
z http://bytom.naszemiasto.pl/kontakty_ad ... l?opinie=1 parę lat temu, staraniem bytomskich samorządowców i tamtejszych środowisk kulturalnych, utworzono tu osobliwą "Ścianę pamięci". Zbudował ją miejscowy rzeźbiarz, Stanisław Pietrusa. "Ściana pamięci" to kompozycja złożona z porzuconych, często bardzo zniszczonych macew (czyli kamiennych nagrobków z hebrajskimi inskrypcjami). Przypomina o dawnych mieszkańcach Bytomia, wyznawcach judaizmu, których sporo w tym mieście mieszkało, zwłaszcza za niemieckich czasów. Zresztą większość z nich zasymilowało się z językiem i kulturą niemiecką. Zgodnie z tradycją judaistyczną groby nie powinny być przekopywane czy w jakikolwiek inny sposób naruszane. Utworzenie "Ściany pamięci" nie naruszyło tej tradycji, gdyż nie łączyło się ingerencją w samą strukturę bytomskiego kirkutu. Wprost przeciwnie - w ten sposób oddano hołd pamięci tym, których wśród nas już od dawna nie ma. Załącznik:
13.JPG [ 249.42 KiB | Przeglądane 820 razy ]
Załącznik:
16.JPG [ 247.43 KiB | Przeglądane 820 razy ]
Załącznik:
17.JPG [ 254.92 KiB | Przeglądane 820 razy ]
Załącznik:
18.JPG [ 247.29 KiB | Przeglądane 820 razy ]
Załącznik:
12.JPG [ 231.95 KiB | Przeglądane 819 razy ]
Załącznik:
11.JPG [ 233.33 KiB | Przeglądane 819 razy ]
Pomnik wystawiony przez królestwo Holandii swoim obywatelom Załącznik:
7.JPG [ 218.29 KiB | Przeglądane 819 razy ]
Załącznik:
9.JPG [ 182.45 KiB | Przeglądane 819 razy ]
na pierwszym planie groby rodziny Fiedler,na drugim pod drzewem RABBINATSKANDIDAT Bernhard Gries Załącznik:
15.JPG [ 247.11 KiB | Przeglądane 817 razy ]
to powinny być groby poległych uczestników I W.Ś. Załącznik:
16.JPG [ 255.75 KiB | Przeglądane 817 razy ]
kilka ujęć z głównej alejki Załącznik:
17.JPG [ 212.21 KiB | Przeglądane 817 razy ]
Załącznik:
18.JPG [ 250.69 KiB | Przeglądane 817 razy ]
Załącznik:
19.JPG [ 250.89 KiB | Przeglądane 817 razy ]
Załącznik:
20.JPG [ 234.55 KiB | Przeglądane 817 razy ]
Załącznik:
35.JPG [ 242.93 KiB | Przeglądane 817 razy ]
_________________ "Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....." Juliusz Ligoń. [*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]
Ostatnio edytowano 7 maja 2018, o 18:32 przez Heniek, łącznie edytowano 3 razy
|
|
 |
|
 |
_hipcia
|
Napisane: 11 wrz 2009, o 19:52 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 27 maja 2009, o 21:46 Posty: 4451 Lokalizacja: Rybnik Pochwały: 1
Imię: Małgosia
|
Stary bytomski kirkut przed wojną (dokładniej w 1932 roku) był przy Kaiserstraße. Wykopałam jego zdjęcie na Śl.Biblio.Cyfrowej. Załącznik:
1.jpg [ 34.21 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
Źródło (zdjęcie jest na ostatniej stronie): http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=7628
Ostatnio edytowano 14 lut 2015, o 19:26 przez _hipcia, łącznie edytowano 1 raz
|
|
 |
|
 |
Heniek
|
Napisane: 12 wrz 2009, o 08:04 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 31 maja 2009, o 22:36 Posty: 6552 Lokalizacja: Chorzów/Hajduki Pochwały: 1
Imię: Henryk.
|
hm. nie widziałem tam aż tak wielkiego stoku
_________________ "Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....." Juliusz Ligoń. [*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]
|
|
 |
|
 |
_hipcia
|
Napisane: 12 wrz 2009, o 08:42 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 27 maja 2009, o 21:46 Posty: 4451 Lokalizacja: Rybnik Pochwały: 1
Imię: Małgosia
|
Według Sztetla stary cmentarz był na wałach miejskich, więc może te zbocze to wały
|
|
 |
|
 |
Heniek
|
Napisane: 12 wrz 2009, o 11:02 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 31 maja 2009, o 22:36 Posty: 6552 Lokalizacja: Chorzów/Hajduki Pochwały: 1
Imię: Henryk.
|
_hipcia napisał(a): Według Sztetla stary cmentarz był na wałach miejskich, więc może te zbocze to wały  Stary cmentarz żydowski w Bytomiu założono w 1720 r. Był on ustytuowany na wałach miejskich w pobliżu Bramy Gliwickiej (w okolicy dzisiejszej ul. Piastów Bytomskich)[1.1]. Już w drugiej połowie XVIII w. jego teren został całkowicie zapełniony i podjęto decyzję o założeniu nowego cmentarza przy ul. Piekarskiej. fotka jest ze starego cmentarza,teraz jest jasność.Ten na Piekarskiej jest płaski.
_________________ "Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....." Juliusz Ligoń. [*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]
|
|
 |
|
 |
_hipcia
|
Napisane: 5 lis 2009, o 22:43 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 27 maja 2009, o 21:46 Posty: 4451 Lokalizacja: Rybnik Pochwały: 1
Imię: Małgosia
|
W jaki sposób można się tam dostać? Trzeba się z kimś umawiać? Czy też są jakieś dziury w płocie?
|
|
 |
|
 |
Heniek
|
Napisane: 7 lis 2009, o 15:08 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 31 maja 2009, o 22:36 Posty: 6552 Lokalizacja: Chorzów/Hajduki Pochwały: 1
Imię: Henryk.
|
_hipcia napisał(a): W jaki sposób można się tam dostać? Trzeba się z kimś umawiać? Czy też są jakieś dziury w płocie? Dziur nie ma.Wystarczy podejść do bramy zadzwonić i pogadać,Z fotkami możesz mieć mały problemik,ale i to powinnaś pokonać jako i mnie się udało.
_________________ "Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....." Juliusz Ligoń. [*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]
|
|
 |
|
 |
_hipcia
|
Napisane: 7 lis 2009, o 15:22 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 27 maja 2009, o 21:46 Posty: 4451 Lokalizacja: Rybnik Pochwały: 1
Imię: Małgosia
|
Nooo, wsio zrobiłam jak napisałeś (choć z rana), ale niestety dziś szabat i pan nas nie wpuścił (mam wrażenie, że to był tylko pretekst). Czułam, że tak będzie, ale jechałam do Bytomia tak, czy inaczej, więc spróbowałam. Nie wyszło, kiedyś jeszcze spróbuję.
|
|
 |
|
 |
safnat
|
Napisane: 7 lis 2009, o 16:41 |
|
 |
Przyjaciel |
Dołączył(a): 31 maja 2009, o 00:15 Posty: 520
|
Co do górek i dolin w Bytomiu to weźcie pod uwagę, że Bytom w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, na skutek szkód górniczych, zapadł się o kilka metrów. Na dodatek to zapadanie nie jest równomierne.
|
|
 |
|
 |
_hipcia
|
Napisane: 2 sie 2010, o 22:11 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 27 maja 2009, o 21:46 Posty: 4451 Lokalizacja: Rybnik Pochwały: 1
Imię: Małgosia
|
Heniek napisał(a): Z fotkami możesz mieć mały problemik,ale i to powinnaś pokonać jako i mnie się udało. Byłam wczoraj i z fotkami miałam problem. Przyznam, że opiekunowie cmentarza nie należą do milaczków  Nie wiem dlaczego tamtejsza gmina prowadzi politykę "zamkniętej twierdzy"... Miałam wrażenie, że byłam intruzem, który był śledzony i upominany za fotografowanie. Uwagę zwróciła mi również pani, która przyszła na czyjś grób. Na szczęście ta pani była jeszcze w miarę miła i nie za bardzo potrafiła mi wytłumaczyć dlaczego np. w Krakowie, we Wrocławiu, czy na setkach innych kirkutów można zdjęcia robić, a w Bytomiu nie  Dała więc za wygraną i udawała, że nie widzi jak robię zdjęcia. Dlatego też, by nie obrażać niczyich uczuć nie dam zdjęć grobów repatriantów żydowskich, czyli grobów powojennych, a jedynie uzupełnię o kilka przedwojennych, których Heniek tu nie dał.
Załączniki: |

1.jpg [ 56.58 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

2.jpg [ 70.63 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

3.jpg [ 57.63 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

4.jpg [ 77.2 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

5.jpg [ 64.72 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

6.jpg [ 72.12 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

7.jpg [ 72.89 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

8.jpg [ 59.11 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

9.jpg [ 73.44 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|

10.jpg [ 69.75 KiB | Przeglądane 1855 razy ]
|
Ostatnio edytowano 14 lut 2015, o 19:29 przez _hipcia, łącznie edytowano 1 raz
|
|
 |
|
 |
_hipcia
|
Napisane: 8 sie 2010, o 14:05 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 27 maja 2009, o 21:46 Posty: 4451 Lokalizacja: Rybnik Pochwały: 1
Imię: Małgosia
|
Zdjęcia ze starego cmentarza w Bytomiu, o którym była mowa powyżej. Tablica upamiętniająca to miejsce jest na murze bloku przy ul.Piastów Bytomskich 3-5. Załącznik:
1.jpg [ 67.01 KiB | Przeglądane 1856 razy ]
Należy wejść w tą bramę Załącznik:
2.jpg [ 38.26 KiB | Przeglądane 1856 razy ]
Udać się za te garaże Załącznik:
3.jpg [ 50.51 KiB | Przeglądane 1856 razy ]
A tam już stary cmentarz  Gdyby porównać zdjęcie ze Śl.Biblio (patrzy posty powyżej) to widać, że za dużo się nie zmieniło w ukształtowaniu terenu. Załącznik:
4.jpg [ 74.81 KiB | Przeglądane 1856 razy ]
Macewy, które się zachowały zostały przeniesione na cmentarz przy Piekarskiej, ale to już Heniek opisał
Załączniki: |

5.jpg [ 87.31 KiB | Przeglądane 1856 razy ]
|

6.jpg [ 67.66 KiB | Przeglądane 1856 razy ]
|
Ostatnio edytowano 14 lut 2015, o 19:31 przez _hipcia, łącznie edytowano 1 raz
|
|
 |
|
 |
Heniek
|
Napisane: 14 lut 2011, o 19:59 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 31 maja 2009, o 22:36 Posty: 6552 Lokalizacja: Chorzów/Hajduki Pochwały: 1
Imię: Henryk.
|
Decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach kirkut został wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego.
_________________ "Jestem śląskie dziecko i Ślązakiem zginę.Kocham śląską ziemię i śląską krainę....." Juliusz Ligoń. [*] http://www.youtube.com/watch?v=4Fx4mshinO0 [*]
|
|
 |
|
 |
Mgiełka
|
Napisane: 14 lut 2011, o 20:12 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 30 gru 2010, o 13:46 Posty: 1558 Lokalizacja: Wielkopolska.
Imię: Ewa.
|
Heniek napisał(a): Decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach kirkut został wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego. Takie wiadomości cieszą.
_________________ " Drogi prowadzą zawsze do ludzi. "
Antoine de Saint-Exupéry
|
|
 |
|
 |
Szamot
|
Napisane: 10 paź 2011, o 10:51 |
|
 |
Bratnia dusza |
Dołączył(a): 27 sty 2011, o 11:32 Posty: 912 Lokalizacja: Bytom
Imię: Tomasz
|
Cytuj: Decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach kirkut został wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego. Chyba jednak nie do końca. Cytuj: Po uchyleniu decyzji o wpisie cmentarza żydowskiego w Bytomiu do rejestru zabytków, wojewódzki konserwator w Katowicach ponownie wszczął procedurę w tej sprawie. Oprócz samej nekropolii ochroną objęte mają zostać także dwa obiekty cmentarne. Po licznej niegdyś w Bytomiu społeczności żydowskiej nie zachowało się wiele. W miejscach spalonej podczas Nocy Kryształowej synagogi przy pl. Grunwaldzkim i starego cmentarza żydowskiego przy ul. Piastów Bytomskich widnieją pamiątkowe tablice. Namacalnym dowodem przedwojennej wielokulturowości naszego miasta jest obecnie dobrze zachowany cmentarz żydowski. Założony w 1870 r., mieści ponad 2 tysiące macew, często o wysokiej wartości artystycznej. Najstarsze z nich pochodzą z 1867 r. Jak czytamy w decyzji Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków: cmentarz stanowi ważny element w układzie urbanistycznym miasta, rozpoczyna bowiem ciągnący się w kierunku północnym i zachodnim zespół cmentarzy różnych wyznań, usytuowanych przy Piekarskiej. Ze względu na ilość zachowanych w całości lub w części macew zalicza się do jednych z największych cmentarzy żydowskich na Śląsku. W pobliżu wejścia znajduje się grób wybitnego rabina Maxa Kopfsteina, autora historii bytomskich Żydów. Wśród reszty kunsztem wykonania wyróżniają się również stele nagrobne: rodziny Manneirmerów, Rawacków, Rosenthalów czy Kaiserów. Do rejestru zabytków wpisane mają być też znajdujące się w południowo – zachodniej części nekropolii budynki: Bractwa Pogrzebowego (z częścią mieszkalną i dwiema dobudówkami gospodarczymi) i Domu Pogrzebowego. Obiekty wzniesione zostały w drugiej połowie XIX wieku w stylu szkoły berlińskiej (uproszczony gotyk). Przy ogrodzeniu od strony północnej architekt Marek Miodoński i bytomski rzeźbiarz Stanisław Pietrusa wznieśli "Ścianę Pamięci", złożoną z macew uratowanych ze starego cmentarza (który mieścił się przy ul. Piastów Bytomskich). W pobliżu umieszczono pomnik Żydów holenderskich, ofiar pracy przymusowej na Śląsku w czasie II wojny światowej. Info ze strony: http://www.bytom.pl/pl/10/1317980750/4
_________________ "Człowiek dobrze ułożony tak naprawdę jest dopiero w trumnie" - T.K.
|
|
 |
|
 |
bo_dzioo
|
Napisane: 20 gru 2011, o 00:55 |
|
Dołączył(a): 10 cze 2009, o 16:45 Posty: 66 Lokalizacja: Chorzów
Imię: Bogusz
|
|
 |
|
 |
Szamot
|
Napisane: 6 lut 2012, o 14:43 |
|
 |
Bratnia dusza |
Dołączył(a): 27 sty 2011, o 11:32 Posty: 912 Lokalizacja: Bytom
Imię: Tomasz
|
Cmentarz żydowski w Bytomiu w końcu zabytkiem. Cytuj: Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał do rejestru zabytków województwa śląskiego cmentarz żydowski przy ul. Piekarskiej w Bytomiu. Wpis do rejestru zabytków obejmuje teren cmentarza, układ kwater i alei, budynek bractwa pogrzebowego z przybudówkami gospodarczymi, dom pogrzebowy z dawną wozownią, bramy w ogrodzeniu oraz ogrodzenie od strony zachodniej i południowej. Źródło: http://www.bytom.pl/pl/10/1328276473/4
_________________ "Człowiek dobrze ułożony tak naprawdę jest dopiero w trumnie" - T.K.
|
|
 |
|
 |
aza_zel
|
Napisane: 4 mar 2014, o 18:02 |
|
Dołączył(a): 1 mar 2014, o 22:40 Posty: 3
Imię: Anna
|
|
 |
|
 |
Aga
|
Napisane: 4 mar 2014, o 18:43 |
|
 |
Moderator |
 |
Dołączył(a): 27 maja 2009, o 22:24 Posty: 3190 Pochwały: 1
|
aza_zel napisał(a): Z foceniem problemu nie było żadnego - przynajmniej w moim wypadku wystarczyło podpisanie stosownego papierka, wylegitymowanie się Pierwsze słyszę, że aby zrobić parę fotek na cmentarzu trzeba się wylegitymować
|
|
 |
|
 |
aza_zel
|
Napisane: 4 mar 2014, o 19:23 |
|
Dołączył(a): 1 mar 2014, o 22:40 Posty: 3
Imię: Anna
|
widać co nekropolia to obyczaj  też się z tym nigdzie indziej nie spotkałam, może zadziałał element zaskoczenia
|
|
 |
|
 |
_hipcia
|
Napisane: 5 mar 2014, o 11:03 |
|
 |
Przyjaciel |
 |
Dołączył(a): 27 maja 2009, o 21:46 Posty: 4451 Lokalizacja: Rybnik Pochwały: 1
Imię: Małgosia
|
Aga napisał(a): aza_zel napisał(a): Z foceniem problemu nie było żadnego - przynajmniej w moim wypadku wystarczyło podpisanie stosownego papierka, wylegitymowanie się Pierwsze słyszę, że aby zrobić parę fotek na cmentarzu trzeba się wylegitymować  To i tak idzie, a raczej przyszło nowe. Mnie zakazano robienia zdjęć.
|
|
 |
|
 |
|
Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 0 gości |
|
|
|
Nie możesz rozpoczynać nowych wątków Nie możesz odpowiadać w wątkach Nie możesz edytować swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz dodawać załączników
|
|
 |